Từ lâu, cây sanh bonsai đã trở thành biểu tượng cho sự sung túc, may mắn và trường thọ trong văn hóa Việt Nam. Sở hữu vẻ đẹp mạnh mẽ, cùng ý nghĩa phong thủy sâu sắc, sanh cảnh luôn được nhiều người lựa chọn để tô điểm cho không gian sống của mình. Hãy cùng chúng tôi khám phá chi tiết về cây sanh bonsai trong bài viết này nhé!
Cây sanh là gì?
Cây sanh có tên khoa học là Ficus Indica L., là một trong những loại cây cảnh được ưa chuộng nhất tại Việt Nam. Thuộc họ Dâu tằm, cây sanh sở hữu vẻ đẹp mộc mạc, kiên cường cùng sức sống mãnh liệt, đại diện cho sự trường thọ, an khang và thịnh vượng.
Cây sanh là gì?
Đặc điểm nổi bật của cây sanh cảnh:
- Thân cây: Cây sanh có thân gỗ lớn, thường cao từ 15 đến 20 mét, phân thành nhiều nhánh nhỏ uốn lượn độc đáo. Vỏ cây sần sùi, mang đậm dấu ấn thời gian.
- Lá cây: Lá sanh dày dặn, xanh mướt, có hình bầu dục nhọn hai đầu, mọc thành từng chùm sum suê. Tán lá rộng rãi, che phủ không gian, mang đến bóng mát và bầu không khí trong lành.
- Rễ cây: Rễ sanh bám dai, khỏe khoắn, có khả năng ăn sâu vào lòng đất.
- Ý nghĩa phong thủy: Cây sanh cảnh được xem như biểu tượng của sự trường thọ, sức sống mãnh liệt, tài lộc và may mắn. Người ta tin rằng, sở hữu một cây sanh cảnh trong nhà sẽ mang đến bình an, thịnh vượng và vượng khí cho gia chủ.
Cây sanh có mấy loại?
Phân loại cây sanh cảnh có thể dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, phổ biến nhất là dựa vào nguồn gốc và đặc điểm hình thái.
Phân loại theo nguồn gốc
- Sanh ta: Là loại sanh phổ biến nhất ở Việt Nam, được khai thác từ rừng hoặc tìm thấy ở những nơi hoang dã. Sanh ta có nhiều ưu điểm như dễ trồng, dễ tạo hình, giá thành rẻ.
- Sanh ngoại: Là loại sanh được nhập khẩu từ các nước khác như Trung Quốc, Thái Lan, Nhật Bản. Sanh ngoại thường có giá thành cao hơn sanh ta, nhưng sở hữu vẻ đẹp độc đáo và quý hiếm hơn.
Phân loại theo đặc điểm hình thái
Sanh bonsai
- Sanh nu: Là loại sanh có thân gỗ xù xì, nhiều u bướu, tạo nên vẻ đẹp già dặn, cổ kính. Sanh nu được ưa chuộng bởi những người chơi cây cảnh lâu năm.
- Sanh bonsai: Là loại sanh được tạo hình theo phong cách bonsai, với kích thước nhỏ gọn, phù hợp để trưng bày trong nhà hoặc văn phòng.
- Sanh cổ thụ: Là loại sanh có tuổi đời lâu năm, thân cây to lớn, tán lá rộng rãi. Sanh cổ thụ thường được coi là vật phẩm quý giá, mang lại may mắn và tài lộc cho gia chủ.
Ngoài ra, sanh cảnh còn được phân loại theo các tiêu chí khác như: sanh thế, sanh lá, sanh hoa, sanh thủy,…
Phân biệt cây sanh và cây si
Cây sanh và cây si đều thuộc họ Moraceae và sở hữu vẻ ngoài tương đối giống nhau, khiến nhiều người mới chơi cây cảnh phân biệt khó khăn. Tuy nhiên, để nhận diện hai loại cây này, bạn chỉ cần lưu ý một số đặc điểm sau:
Phân biệt lá
- Cây sanh: Lá mỏng, nhọn, màu xanh sáng bóng, phiến lá hơi gợn sóng.
- Cây si: Lá dày, to bản, màu xanh sẫm, phiến lá phẳng phiu.
Phân biệt quả
- Cây sanh: Quả khi chín có màu vàng, bên trong có hạt.
- Cây si: Quả khi chín có màu vàng sọc đỏ.
Phân biệt rễ
- Cây sanh: Rễ chìm sâu trong lòng đất, ít khi nổi lên mặt đất.
- Cây si: Rễ bám trên đá, bám vào các vật thể khác và thường nổi lên mặt đất.
Ngoài ra, bạn cũng có thể dựa vào vỏ cây để phân biệt: Vỏ cây sanh thường nhẵn mịn, màu nâu xám, trong khi vỏ cây si sần sùi, màu nâu đen.
Bí quyết uốn tạo thế cây sanh bonsai
Tạo tán cổ
Chọn nhánh: Sử dụng một nhánh chính đã được co kéo, đảm bảo độ cứng cáp và phù hợp để tạo tán.
Tạo hình: Uốn nhánh thành một tầng nằm ngang, tạo mặt bông tán hình tròn. Mặt dưới tán cần bằng phẳng, mặt trên uốn lượn như hình nhánh dăm, tạo điều kiện cho lá phát triển đều đặn, tạo thành hình mâm xôi.
Tạo tán cổ
Lưu ý:
- Các tán bông phía trên cần nằm ngang và song song với mặt đất.
- Đường kính tán cần phù hợp với kích thước của cây, đảm bảo sự cân đối và hài hòa.
- Các tán cần cách đều nhau, không được nghiêng ngả, tạo sự cân bằng cho tổng thể.
- Tán lá trên cùng cần phải tròn đều, không nhọn chọc lên trời.
Tạo tán cách tân hình tròn
Uốn cành: Sử dụng dây thép để uốn cành theo hình dấu ngã, tạo sự uyển chuyển và mềm mại cho tán cây.
Điều chỉnh: Sau một thời gian, khi cành đã được tạo hình theo ý muốn, tháo dây thép ra và tiến hành tỉa cành để hoàn thiện tán cây.
Bí quyết trồng cây sanh bonsai
Cây sanh bonsai được yêu thích bởi vẻ đẹp mạnh mẽ và ý nghĩa phong thủy sâu sắc. Để sở hữu một kiệt tác sanh bonsai cho riêng mình, bạn có thể áp dụng hai phương pháp trồng phổ biến sau:
Trồng cây sanh bonsai bằng cách gieo hạt
Chuẩn bị:
- Hạt giống: Chọn những quả sanh chín mọng để lấy hạt.
- Đất trồng: Sử dụng đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt.
- Dụng cụ: Bình tưới nước, cuốc, xẻng,…
Cách thực hiện:
- Gieo hạt: Làm luống gieo với kích thước 60cm x 12cm. Gieo hạt sanh theo khoảng cách 5cm x 5cm và tưới nước giữ ẩm cho hạt.
- Chăm sóc: Khi cây con mọc khoảng 4 – 5 lá thật, chuyển sang trồng vào bầu hoặc luống cây chính. Tưới nước, bón phân và theo dõi phát triển của cây định kỳ.
- Tạo hình: Sau 1 năm, khi cây đạt chiều cao 40 – 60cm, bạn có thể chuyển sang trồng chậu và bắt đầu uốn tạo thế cho cây sanh theo ý muốn.
Trồng cây sanh bonsai theo phương thức giâm cành
Trồng cây sanh bonsai theo phương thức giâm cành
Chuẩn bị:
- Cành giâm: Chọn cành sanh khỏe mạnh, không sâu bệnh, có tuổi thọ từ 2 năm trở lên. Cắt cành có độ dài khoảng 50 – 65cm.
- Đất trồng: Sử dụng hỗn hợp đất mùn và phân chuồng ủ mục.
- Dụng cụ: Dao sắc, túi nilon đen (kích thước 12cm x 10cm), bình tưới nước,…
Cách thực hiện:
- Cắt cành giâm: Cắt cành sanh thành từng đoạn dài khoảng 15 – 20cm, mỗi đoạn là một hom.
- Giâm cành: Cho hỗn hợp đất trồng vào túi nilon, cắm cành giâm sâu khoảng 3 – 4cm.
- Chăm sóc: Tưới nước giữ ẩm cho hom giâm, che chắn ánh nắng trực tiếp và theo dõi phát triển của cành.
- Trồng cây: Sau 2 – 3 tháng, khi cành giâm đã mọc rễ và phát triển, bạn có thể đem cây trồng trong chậu hoặc trong vườn.
Kỹ thuật chăm sóc cây sanh bonsai
Cắt tỉa cây
Sử dụng kéo sắc để loại bỏ những cành, nhánh mọc vượt, cành khô héo, lá úa vàng, tạo sự thông thoáng và thẩm mỹ cho tán cây.
Tạo hình cây sanh bonsai theo ý muốn, tỉa cành uốn tán sao cho hài hòa, cân đối và phù hợp với thế cây.
Tạo rễ cho cây
Cách 1: Dùng dao sắc cắt vào phần thân cây, sâu đến phần sắp ra rễ. Xịt thuốc kích thích ra rễ lên vết cắt và phủ lưới để giữ ẩm. Sau 1 – 2 tuần, rễ cây sẽ mọc mạnh mẽ.
Cách 2: Ghép rễ từ cây khác. Tách một mảng rễ có dính phần da thân từ cây khách, rạch một đường tương ứng trên thân cây mẹ. Ghép rễ vào và quấn chặt. Rễ ghép sẽ tự liền và phát triển bình thường.
Ánh sáng và nhiệt độ
Kỹ thuật chăm sóc cây sanh bonsai
Trồng cây sanh bonsai ở vị trí có ánh sáng khuếch tán, tránh ánh nắng trực tiếp gay gắt. Duy trì nhiệt độ môi trường phù hợp, dao động từ 20°C – 30°C.
Tưới nước
Tưới nước cho cây sanh bonsai đều đặn, 2 lần mỗi tuần vào mùa khô và 1 lần mỗi tuần vào mùa mưa. Tưới lượng nước vừa đủ, tránh tưới quá nhiều khiến cây bị úng rễ.
Nên tưới nước vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát để tránh làm ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.
Dinh dưỡng
Bón phân cho cây sanh bonsai định kỳ 6 tháng/lần, sử dụng phân hữu cơ hoai mục hoặc phân NPK. Bón phân theo hướng dẫn trên bao bì, tránh bón quá nhiều khiến cây bị sốc.
Một số bệnh phổ biến trên cây sanh bonsai
Nhận biết dấu hiệu sâu bệnh
- Sâu cuốn lá: Lá cây bị cuộn lại, bên trong có nhện hoặc sâu ăn lá.
- Bọ trĩ: Lá cây bị vàng úa, có các chấm nhỏ màu nâu hoặc đen.
- Bệnh đốm đen: Lá cây xuất hiện những đốm đen, lan rộng và gây rụng lá.
- Sâu đục thân: Thân cây có lỗ nhỏ, sâu đục bên trong khiến cành nhánh yếu ớt và dễ gãy.
Biện pháp phòng ngừa hiệu quả
Biện pháp phòng ngừa bệnh trên cây sanh bonsai
- Tạo môi trường sống thông thoáng: Cắt tỉa cành lá thường xuyên để tạo độ thông thoáng cho tán cây, hạn chế nấm bệnh phát triển.
- Vệ sinh vườn tược: Loại bỏ cành lá già, úa, thu gom rác thải xung quanh gốc cây để hạn chế nơi trú ẩn của sâu bệnh.
- Tăng cường sức đề kháng cho cây: Bón phân hữu cơ định kỳ, bổ sung dưỡng chất giúp cây khỏe mạnh, chống chọi tốt với sâu bệnh.
- Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật: Sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật phù hợp khi phát hiện dấu hiệu sâu bệnh, tuân thủ hướng dẫn sử dụng và liều lượng khuyến cáo.
Kết luận
Bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản về cây sanh bonsai. Hy vọng những chia sẻ này sẽ giúp bạn có thêm kiến thức và tự tin trong hành trình chinh phục đam mê sanh cảnh của mình.
Xem thêm:
